Kenmerkende flora in de duinen verbetert

De mediacampagne om strengere stikstofmaatregelen in het regeerakkoord te krijgen draait op volle toeren. Deze week berichtte de NOS  dat de duinen lijden onder stikstof. Eerder werden een slecht onderbouwd rapport en dreiging met rechtszaken ingezet om de formatie onder druk te zetten. De NOS rapportage noemde de verbetering van de flora in de duinen de laatste 15 jaar niet. Alleen het negatieve beeld. werd gecommuniceerd.

CLO rapporteerde verbetering van de flora

Het Compendium voor de Leefomgeving rapporteert regelmatig over de trends in natuurontwikkeling. De voor duinen kenmerkende plantensoorten gaan sinds 2005 gemiddeld vooruit in verspreiding. Dat geldt voor planten van droge duinen en nog sterker voor natte duinen (25 soorten vooruit, 6 soorten achteruit). (CLO, 2017 www.clo.nl/nl1603 )

Vóór 1990 ging de flora achteruit. De achteruitgang werd veroorzaakt door vergrassing en verstruiking waardoor het duinlandschap veel minder verstuift dan vroeger en door stikstofdepositie. De stikstofdepositie kwam volgens de auteurs niet alleen door industrie en landbouw, maar ook door een verhoogde uitstoot van ammoniak door algen in de kustzone van de Noordzee. Bovendien zorgde drinkwaterwinning voor afname van natte duingebieden en de infiltratie met rivierwater bracht extra voedingstoffen in delen van het duingebied.

De konijnenstand is door ziekte en predatie sterk afgenomen. Daardoor krijgt vergrassing  meer kans en ontstaan minder stuifplekken.

Amerikaanse vogelkers al 50 jaar een probleem

In het NOS journaal werd de overwoekering van de duinen door de prunus of Amerikaanse vogelkers als bedreigend effect van de stikstofneerslag genoemd. In het begin van de 70-er jaren organiseerde onze studentenvereniging als onderdeel van de introductietijd kampen. Bussen vol eerstejaars werden naar Texel gebracht om  de snel verspreidende exotische prunus uit te roeien. Afgaande op de grootte stond dit onkruid  er al jaren.

Onbetrouwbaar rapport

Vorige maand verscheen een rapport onder de vlag van het Wereld Natuur Fonds, waarin elf wetenschappers concludeerden dat de huidige inspanningen van het kabinet niet zullen leiden tot substantieel natuurherstel. Volgens minister Schouten is het rapport  onvoldoende onderbouwd. De WUR komt binnenkort met een beter rapport.

Het is opmerkelijk dat nadat de Tweede Kamer geïnformeerd was over de matige kwaliteit van dit onderzoek, 35 hoogleraren het rapport gebruikte om de noodzaak van strengere toekomstige maatregelen te bepleiten. Schijnbaar kon de ingezette lobby niet meer worden teruggedraaid. Het deerde de publiciteitswaarde niet. De kritiekloze media als Nu.nl namen het persbericht klakkeloos over. De NOS gaf wel aanvullende informatie.

Dreigen met de rechter

Greenpeace had het commerciële onderzoeksinstituut B-Ware opdracht gegeven de effecten van stikstofdepositie nu en in 2030 te analyseren. Het eerste doel van dit onderzoek was: Een bondig overzicht te geven op welke wijze teveel stikstof de biodiversiteit negatief kan beïnvloeden”. Andere factoren die de biodiversiteit beïnvloeden, zoals verdroging, mochten schijnbaar niet worden besproken. Stikstof was de enige schuldige.  

Op basis van dit rapport roept Greenpeace samen met het Wereld Natuur Fonds, de Vogelbescherming en Milieudefensie op tot een snellere verlaging van de stikstofuitstoot. Komt die er niet, dan stapt de organisatie naar de rechter.

Veehouderij weinig invloed op stikstof in duingebied

De stikstof discussie houdt Nederland en België in de houdgreep. Dat ammoniakuitstoot door de veehouderij een effect heeft op plantengroei valt niet te ontkennen. De bijdrage daarvan aan de verandering van ecosystemen moet wel in perspectief worden geplaatst. Het is één van de factoren. Zeker in het duingebied met een dominante zuidwesten wind is ammoniak uit de landbouw niet de belangrijkste.