Nederlandse koeien en de Amazone

De kop in de Volkskrant van 22 april suggereerde dat de Nederlandse koe de Amazone opeet. Een misleidende kop die het artikel en de waarheid geweld aandoet. Het zet de argeloze lezer op een vals spoor. De feiten zijn genuanceerder. Nederlandse koeien eten  0,1 % van de wereld sojaproductie.

Import is geen gebruik.

Nederland is een belangrijk hub voor de internationale handel in soja. We importeren 6,8 miljoen ton sojaproducten en exporteren ook 4,1  miljoen ton. Daarmee is ons land naast importeur ook de 5de exporteur van sojaproducten in de wereld terwijl nauwelijks soja wordt verbouwd.

Koeien eten 6 % van de import

Nederlandse bedrijven halen de olie uit de boon. Het eiwitrijke schroot en vezelrijke hullen blijven over. Dat wordt of geëxporteerd of in Nederlandse diervoeders verwerkt. In melkveevoeders wordt jaarlijks circa 0,4 miljoen ton sojaschroot verwerkt en 0,25 miljoen ton sojahullen. De sojahullen zouden anders als afvalproduct weggegooid worden. De hoeveelheid sojaschroot voor koeien komt overeen met de consumptie door mensen, paarden en gezelschapsdieren. Van alle soja importen eten koeien 6%.

Europese eiwitteelt kan niet zonder subsidies

De teelt van alternatieven voor soja, erwten en bonen, kan niet zonder subsidie. Handelsovereenkomsten bepaalden dat de EU de marktbescherming van eiwitrijke gewassen moest afschaffen. Daarmee verdween de teelt van erwten en bonen en werd de diervoedersector meer afhankelijk van soja. Boeren konden meer verdienen met het verbouwen van andere gewassen. De teelt van deze eiwitrijke gewassen en daarmee de vermindering van sojagebruik kan alleen terugkomen als de overheid deze teelten structureel subsidieert.

Nationale eiwitstrategie

Tijdens het Kerstreces heeft het ministerie van LNV haar ideeën voor de nationale eiwitstrategie gepresenteerd. Vermindering van de soja importen door de teelt van 100.000 ha. veldbonen, erwten of  lupinen  kan daaraan een bijdrage leveren. Ondersteuning met innovatie en toegepast onderzoek is noodzakelijk voordat de teelt van deze gewassen concurrerend is. Daarnaast stimuleren deze vlinderbloemigen de biodiversiteit

Hout of soja ?

Het WNF België stelde de vraag waarom het Amazonegebied wordt ontgonnen  terwijl er voldoende andere gronden beschikbaar zijn. Zij concludeerde dat de houthandel naar China en Europa de werkelijke reden is voor de houtkap daar. De vrijgekomen grond wordt dan niet herbeplant maar als akkerland gebruikt. Landbouwkundigen in Brazilië bevestigen deze oorzaak van ontbossing  

De Nederlandse koe eet sojaschroot ongeveer net zoveel als mensen en de gezelschapsdieren.  Tegelijkertijd worden ook het afval van de sojaolie productie, de hullen, door de koeien opgeruimd. Zij maken er efficiënter dan koeien in andere landen, een hoogwaardig product van.  Als die landen het zelf produceren hebben ze daar meer soja voor nodig met grotere gaten in het Amazonegebied als gevolg.

Geschreven door Gert Hemke en Piet van der Aar