Proactieve Ammoniak Strategie

De PAS-uitspraak van de Raad van Staten heeft ons land met de neus op de feiten gedrukt. De impact is enorm. In allerijl werd een adviescollege ingesteld. Tegenstanders van de intensieve veehouderij grepen de kans aan om weer te pleiten voor een drastische afname van de veestapel. Voor de veevoederindustrie een mogelijkheid om zich positief in het debat op te stellen.

De commissie Remkes moet op korte termijn met adviezen komen. De maatschappelijke druk om de woningbouw en infrastructuurprojecten prioriteit te geven boven de belangen van de veehouderij is enorm. Om de adviezen bij te buigen in een voor de veehouderij gunstige richting moet snel worden gehandeld.

Er is geen tijd om lang stil te staan bij de ammoniak vermindering, die al is gerealiseerd. Ja, de reductie van 64 % sinds 1990 is een hele prestatie. Ja , de Nederlandse veehouderij is efficiënt en heeft daardoor mondiaal gezien een lage carbon foot print per kg product. Ja, het huidige antibiotica beleid is een voorbeeld voor andere landen. Maar ook hier geldt: “ Resultaten uit het verleden zijn geen garantie voor de toekomst”.

Ondanks alle inspanningen is de veehouderij nog steeds verantwoordelijk voor 86 % van de stikstofemissie. Een verder afname is absoluut noodzakelijk om volwaardig aan het debat te kunnen deelnemen.

De effecten van ammoniak emissie gaan verder dan de directe omgeving. Dat blijkt uit de grote hoeveelheden die de grens overgaan. De reductie, die vanaf 2000 door de landbouw is gerealiseerd, heeft niet geleid tot een vermindering van de stikstofdepositie in natuurgebieden. Een landelijke aanpak is noodzakelijk om de druk op natuurgebieden verminderen.

Al in de 90-er jaren heeft de diervoedersector onderzoek gefinancierd naar de relatie tussen voeding en ammoniakuitstoot. Ik had de eer om voorzitter te zijn van de commissie, die het onderzoek begeleidde. De uitkomsten waren duidelijk. Voeraanpassingen kunnen de ammoniakemissie verminderen.

Verlaging van eiwitgehalte, het gebruik van fermenteerbare koolhydraten, verandering van de mineralen samenstelling, multifase voedering zijn allemaal effectief. Het mooie is dat deze effecten optelbaar zijn. Recent onderzoek bij Schothorst Feed Research toonde aan dat weidegang van koeien en gebalanceerde pensfermentatie ook de ammoniak emissie verminderen. Daarnaast is de toevoeging van benzoëzuur effectief gebleken.

Toepassen van de bestaande kennis kan de uitstoot verminderen. De veehouderij- en de diervoedersector kunnen een positieve bijdrage leveren aan het nationale debat door hun achterban te verplichten bestaande kennis in voeders en rantsoenen toe te passen. Dat vraagt moed. Niet iedereen in de achterban zal het met gejuich ontvangen. Het zal aanpassing van bedrijfssystemen vragen en soms kostenverhogend werken. Met antibiotica is aangetoond dat gezamenlijke inspanningen tot resultaten leidt.

In het verleden heeft de overheid voermaatregelen niet omarmd omdat het moeilijk controleerbaar was. Zij stond niet te trappelen om het voerspoor te benutten. Bij de stoppersregeling is dat  bezwaar aan de kant gezet.

Algemeen landelijk geldende voermaatregelen kunnen een grote bijdrage leveren aan de oplossing van de stikstofemissie problematiek. Dat kan pijn doen. Maar is niet te vergelijken met de pijn voor alle betrokkenen in de veehouderij als de maatschappij ons dwingt tot een substantiële verkleining van de Nederlandse veestapel.