Plantaardige dranken zijn in opkomst. Ze worden verkocht onder de misleidende naam melk. Het zijn witte vloeistoffen, die de zich bewustwanende consumenten, moeten verleiden.
De reden om naar alternatieven voor melk te zoeken zijn divers. Veganisten gebruiken uit principe geen dierlijke producten. Mensen met een lactose intolerantie kunnen melk niet verdragen. En dan heb personen die melk gewoon niet lekker vinden. Allemaal begrijpelijke motieven.
De alternatieven komen in veel varianten. Havermelk, sojamelk, kokosmelk, amandelmelk en rijstmelk: allemaal melken. De hele marketing trukendoos wordt opengetrokken om je bekend te maken met het product. Inclusief pitspoezige dames die je verleiden om te proeven.
Op een warme zomerse zaterdagmiddag werd ik verleid. Een verwachtingsvolle glimlach keek naar me, toen ik een slok nam uit het mij aangereikte pakje amandelmelk. De amandelsmaak explodeerde in mijn mond en was zo overweldigend dat ik moeite had het door te slikken. Beschaamd deed ik de rest in een afvalbak. Gewone amandelen smaken beter.
Het is onbegrijpelijk dat het melk mag worden genoemd. Melk is een beschermde naam, vastgelegd in de Warenwet en in EU-richtlijnen. De naam melk mag alleen worden gebruikt voor het product dat door melkklieren van vrouwelijke zoogdieren wordt afgescheiden zonder dat daar stoffen aan worden toegevoegd of onttrokken.
Sojamelk voldoet op geen enkele manier aan die definitie. Soja is geen zoogdier maar een biseksuele plant. Bovendien worden vaak vitamines, calcium en zout toegevoegd. In de biologische varianten zijn toevoegingen verboden. Dan moet de vitamine B12 uit een pilletje komen.
Recent onderzoek van Mc Gill University in Canada liet zien dat de voedingswaarde van de verschillende plantaardige “melken” minder was dan van koemelk. Soja kwam er nog het dichtste bij. Het positieve van soja is dat het isoflavonen bevat. Dit zijn hormoonachtige stoffen die de werking van estrogenen beïnvloeden. Vooral bij vrouwen na de overgang kan dit positief zijn.
Lactose intolerante mensen kunnen de melksuiker niet verteren. Het wordt dan brandstof voor de darmbacteriën met diarree of een opgeblazen gevoel als gevolg. Sojamelk kan geen alternatief zijn voor lactose intolerante mensen. Soja bevat vergelijkbare suikers, raffinose en stachyose. Ook die zijn onverteerbaar en hebben hetzelfde effect op de darmbacteriën als lactose.
Melk wordt geproduceerd door dieren. Het is een product dat zuiver is en waaraan niets is toegevoegd. Dat blijft ook zo. En al die andere “melken” zijn niet meer en niet minder dan plantendrankjes met een smaakje waar, afhankelijk van de producent, meer of minder stoffen aan zijn toegevoegd.