Niet-de-eerst-de-beste mailde me onlangs dat hij het stembiljet voor de waterschapsverkiezingen had verscheurd. Ik werd er “niet boos, maar verdrietig” door. Dat gevoel heb ik altijd als iemand doelbewust niet stemt.
Hij voelde zich onvoldoende geïnformeerd en begreep ook het belang van de verkiezingen niet. De ministeries moeten toch in staat zijn goede bestuurders te benoemen. Hij hoopte dat zijn de verscheurdrift door zijn kinderen wordt overgenomen. Dat stak mij het meest.
De uren daarna vormden argumenten, emoties en gedachten een onontwarbare kluwen in mijn gepijnigde hersenen. Blokkeerde mijn emotie begrip voor zijn argumenten? Voor zijn Amsterdamse paalwoning is een goed waterpeil toch van levensbelang.
Het belang en de taken van het waterschap zijn voor veel kiezers net zo onbekend als de geur van het oerwoud. Zij zijn in het “goede” gezelschap van premier Rutte. Gevraagd naar het belang van de waterschapsverkiezingen antwoordde hij: “Iedereen wil toch schoon drinkwater.” Daar gaat het waterschap juist niet over.
Wel de zorg voor waterkering, waterpeil en schoon oppervlakte water.
Als 5-jarige hoorde ik voor het eerst over waterbeheer. Mijn opa harkte halfvergane stinkende planten en blubber op de slootkant. De op die leeftijd klassieke vraag: “Waarom?” werd geduldig beantwoord. Leunend op zijn hark vertelde hij dat het water dan beter weg kon.
Op de volgende Waarom? antwoordde hij ;”Als ik het niet doe, kan het land onder water lopen. Na zondag komen mensen kijken of ik het goed heb gedaan en ik ga bij anderen gaan kijken. Dat heet schouwen.”
De waterschapsverkiezingen waren ondergesneeuwd door de verkiezingen voor Provinciale Staten, die op hun beurt weer door de landelijke politiek waren gekaapt. De Baudet-hype in de media liet geen ruimte voor informatie over het belang van waterschapsverkiezingen.
Oorspronkelijk waren landeigenaren en boeren belanghebbenden bij de waterschappen. De burgers moesten wel mee betalen. Niet-agrarische belangen als recreatie, natuur en milieu werden steeds belangrijker in het beleid en uitvoering van taken. Burgers verdienden een stem in het bestuur.
De politieke partijen zijn in het gat gesprongen, zelfstandig of zoals de linkse partijen, met een gezamenlijke lijst. Voetje voor voetje sluipen politieke machtspelletjes de waterschapsbesturen binnen. Het spreekwoordelijke poldermodel wordt langzaam ondergraven.
Het zou beter zijn dat iedere belangengroep experts mag voordragen. Dat bevordert evenwichtige belangenafweging en besluitvorming meer dan besluiten op basis van macht. Macht, gelegitimeerd door slecht geïnformeerde kiezers.
Niet-de-eerste-de-beste had dus een punt. Het is verstandiger niet te stemmen dan een willekeurig vakje rood te maken. De waterschappen moeten hun taken en dilemma’s meer bekendheid hebben gegeven als zijn kinderen mogen stemmen. Dan wordt het stembiljet gebruikt waarvoor het is bedoeld.