De anderhalvemetersamenleving dwingt ons om fysiek afstand van elkaar te houden. Normale dagelijkse omgangsvormen werden verbannen. Internet werd de levenslijn voor de onderlinge contacten. De wereld kreeg een spoedcursus digitaal communiceren.
De vergadercultuur is revolutionair veranderd. Skype, Google Meet, Teams , Zoom, Houseparty en Gotomeeting zijn niet langer voorbehouden aan internationaal werkende organisaties en werden overnacht standaardtermen in het Nederlandse overlegcircuit.
Email en Word waren zelfs voor de grootste digibeten al gemeengoed. Het digitaal vergaderen nog lang niet. Het aandoenlijk hulpeloze gehannes van de onervaren gebruikers herken ik. Ze moeten hetzelfde voelen als toen ik zonder een woord Chinees te spreken in Beijing aankwam en volkomen afhankelijk was van derden. De niet voor andere oren bedoelde gesprekken tussen hulpverlenende huisgenoten en de radeloze beginner maken het moeizame begin van bijeenkomsten op afstand dragelijk.
De onzekerheid over de verstaanbaarheid wordt gecheckt. Gelijktijdig bevestigen meerdere mensen in verschillende varianten dat het geluid aanstaat. Wanneer ook het knopje voor de videoverbinding is gevonden, schieten hulptroepen beduusd uit beeld.
De grootste druk ervaart de organisator van de bijeenkomst. De spanning of alle beoogde deelnemers op tijd inloggen leidt tot natte oksels. Er is altijd iemand die via de app mislukte pogingen om in te loggen meldt. De link werkt niet of is al gedelete. Die moet opnieuw worden gezonden.
Het onderontwikkelde webcamgebruik is kenmerkend. Het tegenlicht zorgt voor zwarte profielen en de geïmproviseerde slaapkamer of zolderkantoren zijn een gelegitimeerde privacy inbreuk. Een decor van wasgoed op de zolderkamer geeft een ongemakkelijk gluurdersgevoel.
De gezichtencollage op het beeldscherm biedt interessante inkijkjes . Hoofden worden uit verschillende standen getoond. De beelden maken een studie van onderkinnen tegen een achtergrond van plafonds mogelijk. Een te hoge stand geeft inzicht in de laatste haarkleuring bij de dames en de mate van kaalheid bij mannen. Close-ups van halve gezichten die al 10 weken geen kapper hebben gezien completeren de beeldengalerij.
Iedere afleiding wordt onderdeel van de vergadering. Een kind dat met natte haren welterusten komt wensen, een koerier, die aanbelt of een huisgenoot die nieuwsgierig naar de gesprekspartners is.
De digitale vergaderetiquette is nog in ontwikkeling. Geen email checken, niet tussentijds weglopen, de microfoon dempen, een interruptie aankondigen en kort en bondig spreken zijn een paar uitgangspunten.
De digitale zakelijkheid heeft een definitieve plaats in de groepscommunicatie veroverd. De efficiëntie is groot. Geen reistijden en voor prietpraat is geen ruimte. Het gebrek aan sociale interactie is een gemis. Voor echte communicatie is het essentieel dat we lichaamstaal kunnen lezen, elkaar fysiek treffen en tijd nemen om over andere dingen te praten. Daar moeten we ook in de anderhalvemetersamenleving oplossingen voor vinden.